punkt widzenia
  • Do Krzymosz, Krzymoszów czy Krzymoszy?
    9.02.2006
    9.02.2006
    Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?
  • dom wolno+stojący
    16.06.2005
    16.06.2005
    Pracuję w agencji obrotu nieruchomościami i drażni mnie forma rozdzielna w dom wolno stojacy. Czy forma dom wolnostojacy naprawdę jest nieprawidłowa? Na pewno nie może byc dom szybko stojący! Mam nadzieję.
    Pozdrawiam,
    Darek
  • dopowiedzenie czy nie?
    25.01.2015
    25.01.2015
    Szanowni Państwo,
    mam problem interpunkcyjny w zdaniach: „Praca wymagająca codziennej, jakże często żmudnej(,) aktywności”, „Nie był przyzwyczajony do jego niekonwencjonalnych, często rubasznych(,) metod nauczania”. Czy dobrze mi się wydaje, że mamy do czynienia z szeregiem przydawek, więc za podstawową wersję należałoby uznać brak przecinka w nawiasie, a opcjonalnie można by ten przecinek dostawić, gdyby widzieć tam wyraźne dopowiedzenie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • dwukropek przed adresem WWW
    25.10.2014
    25.10.2014
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o linki i interpunkcję, ale nie chodziło mi o sytuację, w której jakiś wyraz jest jednocześnie linkiem, tylko kiedy po jakimś wyrazie pojawia się adres jako hiperłącze lub zwykły tekst. Chodzi mi o to, czy poprawne jest użycie dwukropka w zdaniu: „Można o tym przeczytać tutaj: www?”. A może lepszy były myślnik albo jeszcze inne rozwiązanie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • dyrektor generalna?
    3.04.2002
    3.04.2002
    Która forma jest poprawna w odniesieniu do kobiety: dyrektor generalna czy dyrektor generalny?
  • dzielenie wyrazów w mowie i piśmie
    22.01.2007
    22.01.2007
    Czy dzielenie wyrazów przy przenoszeniu jest tożsame (opiera się na tych samych zasadach) z podziałem wyrazów na sylaby? Innymi słowy, czy przy dzieleniu wyrazów na sylaby należy kierować się zasadami podziału wyrazów przy przenoszeniu? Czy dzieląc wyrazy na sylaby, musimy opierać się na zasadzie morfologicznej?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Dzielimy Bartłomieja
    15.11.2019
    15.11.2019
    Dzień dobry,
    mam pewną wątpliwość co do sposobu dzielenia wyrazu Bartłomiej (w WSO jest Bart-łomiej): zgodnie z zasadą 199 grupę spółgłoskową rtł powinienem podzielić tak, aby część przenoszonych spółgłosek mogła rozpoczynać jakiś polski wyraz. Z drugiej strony norma ta daje pierwszeństwo zasadom morfologicznym, a taką wydaje się respektowanie źródłosłowu danego wyrazu (od aram. bar Talmai ‘syn Tolomaja’), stąd opowiadałbym się za podziałem Bar-tłomiej. Proszę o opinię.
    Z poważaniem
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • efektywnie

    3.01.2024
    3.01.2024

    Dzień dobry,

    czy można używać słowa efektywnie w znaczeniu «w rezultacie», «w rzeczywistości» (analogicznie to angielskiego effectively)?

    Pozdrawiam

  • ekoskóra
    3.01.2010
    3.01.2010
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie pojęcie eko skóra (eko-skóra, eco skóra itd.). Wydaje mi się, że skóra to… hm… wierzchnia warwa człowieka albo zwierzęcia. Ale jeśli coś nie pochodzi od człowieka ani zwierzęcia, a jest rodem z fabryki tworzyw sztucznych, to czy może być skórą?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego